NGƯỜI FPT HỘI NGỘ Ở MỸ (BOSTON)
Đến Boston, chúng tôi lại có dịp hội ngộ Nguyễn Quang Anh và gia đình.
Năm ngoái Quang Anh lái xe đến khách sạn, ở trung tâm Boston đón gia đình tôi về nhà Quang Anh, cách trung tâm Boston khoảng 35 dặm. Chúng tôi có một bữa tối vui vẻ, ôn lại những kỷ niệm về bạn bè, đồng nghiệp, về FPT, về các dự án Thuế, Bảo hiểm xã hội ở Việt Nam và Bangladesh.
Năm nay Quang Anh lái xe đưa gia đình đến căn nhà tôi thuê AirBnB ở ngoại ô Boston. Thêm Thắng Còm đưa con sang nhập học high school, thành ra có cuộc hội ngộ mang tên “người FPT ở Boston”. Thế là có 5 người FPT hội ngộ ở Boston. Một bữa ăn trưa ở cách Việt Nam gần 20 ngàn km mà có đến 5 người FPT, thì thật là một sự kiện đặc biệt, hiếm có.
Quang Anh đã vững vàng là nhân viên IBM Mỹ, cuộc sống, công việc, nhà cửa, học hành của con cái đã ổn định, hai cháu bé thì đã trở thành người Mỹ chính hiệu, nhất là cháu thứ 2, sinh ra ở Mỹ, nên mặc nhiên cháu nghĩ cháu là người Mỹ. Tôi nói đùa: “Hai cháu thì đã là người Mỹ chính hiệu rồi, còn Quang Anh phải 10 năm nữa mới thành người Mỹ”. Quang Anh vốn tình cảm, sống nội tâm, có trách nhiệm, nên không dễ để quên cuộc sống, công việc, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp ở Việt Nam.
Trên báo chí, trên facebook, mọi người thường khai thác việc định cư ở Mỹ theo khía cạnh chảy máu chất xám, chảy máu tài năng, chảy máu tiền bạc. Trường hợp của Quang Anh thì khác, hoàn toàn vì đoàn tụ gia đình. Vợ Quang Anh và con trai sang Mỹ trước để đoàn tụ với mẹ đẻ và anh chị em ruột. Lẽ ra Quang Anh cũng sang cùng vợ con, nhưng vì dự án Thuế thu nhập cá nhân còn dang dở, vì trách nhiệm với FPT và với ngành Thuế Việt Nam, Quang Anh đã ở lại Việt Nam thêm vài năm, với cương vị giám đốc dự án Thuế, cho đến khi hệ thống thuế đi vào hoạt động ổn định.
Cũng giống như Quang Anh, NQHD, một manager FPT, sang Mỹ định cư cũng để đoàn tụ gia đình và việc học hành của con cái. Ba, má cùng 8 anh chị em của NQHD sang Mỹ định cư từ 15-20 năm trước. Cả đại gia đình chỉ có một mình NQHD ở lại Việt Nam. Đến ngày 2 con lớn, sang Mỹ du học, khi ấy lý do vợ chồng NQHD sống ở Việt Nam trở nên vô lý và vô duyên. Thế là dứt bỏ sự nghiệp, dứt bỏ công việc ở FPT, NQHD sang Mỹ, mua căn biệt thự sát cạnh nhà bố mẹ đẻ để tiện bề chăm sóc hai vị thân sinh.
Ngồi tâm sự với vợ chồng Quang Anh trong căn nhà ở Boston, tôi mới phát hiện ra một nghịch lý: người Việt Nam chúng ta hay nghĩ quẩn, đầy mâu thuẫn và khôn lỏi.
Ở Việt Nam thì cứ khư khư giữ đất, giữ bất động sản, không cho người nước ngoài mua và sở hữu BĐS. Khi người ta mua chui thì vội hốt hoảng: sao người nước ngoài mua toàn chỗ nhạy cảm, thế này thì mất nước đến nơi. Đến khi người Việt Nam mua và sở hữu BĐS ở nước ngoài, sao không ai nghĩ là mình chiếm đất của nước họ nhỉ?
Gần đây khi nước Mỹ đưa ra con số người Việt bỏ ra 3 tỷ USD mua BĐS ở Mỹ, thì nhiều người, cả báo chí như lên đồng: thế này thì chết, 3 tỷ USD chứ ít đâu. Thế mà gần 20 năm nay, 5-7-10 tỷ USD kiều hối mỗi năm về Việt Nam thì chúng ta lại vỗ tay.
Tiền của các nước đổ về Việt Nam lớn gấp 10-20-50 lần qua đường kiều hối, qua đường đầu tư BĐS, thì chúng ta coi như một sự hiển nhiên, còn tiền của Việt Nam sang Mỹ mua BĐS có 3 tỷ USD thôi thì đã la toáng lên, thế này thì chết. Sao không ai nghĩ là những người đầu tư 3 tỷ USD mua nhà ở Mỹ, làm ăn, sinh sống ở Mỹ, để 5-10 năm sau họ lại là những người gửi tiền kiều hối về Việt Nam, mang ngoại tệ về Việt Nam đầu tư nhỉ.
Kiểu nghĩ và tư duy như vậy là cách nghĩ, cách tư duy nhược tiểu, khôn lỏi, không bình đẳng trong quan hệ quốc tế. Muốn hội nhập quốc tế, muốn giao thương quốc tế, chúng ta cần tập cách nghĩ, cách làm theo thông lệ quốc tế, bình đẳng, hai chiều giữa các quốc gia.
Chợt nhớ câu nói của Đặng Tiểu Bình đại ý: Người Trung Quốc sang Mỹ học là yêu nước, ở lại định cư ở Mỹ cũng là yêu nước, sau 5-7 năm trở về Trung Quốc là người rất yêu nước.
